هورالعظیم گنج ناشناخته طبیعت اهواز

اهواز -تالاب بسیار بزرگ که به زبان محلی به هورالعظیم شهرت دارد قبل از جنگ دارای فرصتهای شغلی و امتیازات فراوانی برای مردم بود اما اکنون به علت اینکه بخش عمده ای از آن خشک شده یا جز منطقه جنگی محسوب می شود، مردم از برکات بی شمار آن محروم مانده اند.

اهواز -تالاب بسیار بزرگ که به زبان محلی به هورالعظیم شهرت دارد قبل از جنگ دارای فرصتهای شغلی و امتیازات فراوانی برای مردم بود اما اکنون به علت اینکه بخش عمده ای از آن خشک شده یا جز منطقه جنگی محسوب می شود، مردم از برکات بی شمار آن محروم مانده اند. قبل از جنگ مردم با مشاغلی همچون گاومیش داری، صید ماهی، صید طیور، حصیر بافی، نی بری و کشاورزی زندگی بی دردسری داشتند و در نخلهای استوار پر محصول منطقه به راحتی امرار معاش می کردند اما با آغاز جنگ و تبدیل شدن هور به کانون عملیاتهای دو طرف جنگ، مردم منطقه مجبور به مهاجرت به سایر نقاط کشور شدند و اینگونه شد که این هور که هنوز هم مهمات عمل نکرده فراوانی در آن وجود دارد دیگر برای مردم منطقه منفعتی ندارد به غیر از معدود کسانی که هنوز با نی بری و صیادی به سختی از آن امرار معاش می کنند.هورالعظیم که تنها باقیمانده تالابهای بسیار بزرگ بین النهرین است در غرب استان خوزستان واقع است و به لحاظ تنوع زیستی فوق العاده غنی است و عمده منابع آبی تالاب از طریق رودخانه های کرخه، نیسان، سابله و نهرهای انشعابی تامین می شود. پیشینه تاریخی این تالاب ها نیز بسیار مورد توجه جهانیان است، بررسی ها نشان داده که این تالابها زمانی مساحتشان به دو میلیون هکتار می رسید و تقریبا یک سوم مساحت عراق را اشغال می کرد به طوری که بالاتر از بغداد شروع شده و تا شط العرب ادامه می یافت. هورالظعیم که یک  سوم در ایران و دو سوم آن در عراق واقع شده یکی از زیستگاه های حساس و مهم پرندگان مهاجر آبزی و بومی منطقه است و حواصیل، غاز پیشانی سفید، شغال، روباه، گربه جنگلی، سمور آبی، گراز، شیر بد و انواع ماهی کپور از جمله حیات  وحش منحصر به فرد این تالاب هستند.این هور تنها تالابی است که بر اساس بررسی  های کارشناسی از 100 نمره، نمره 100 را کسب کرده و هیج تالابی تاکنون چنین نمره ای را به  دست نیاورده است و بیشترین تعداد پرنده های در معرض خطر در این تالاب به سر می برند و این تالاب از نظر حجم و انوع پرنده نیز بسیار قابل توجه است.یکی از کارکردهای مهم تالاب، جلوگیری از طوفان شن و گرد و خاک است چراکه تالابها رطوبت آب را بالا می برند و خشک شدن هورالعظیم چه در ایران و چه در عراق میزان وقوع طوفانهای شن را افزایش داده است و باعث شده استان خوزستان در سه سال اخیر با گرد و غبارهایی حدود 21 برابر استاندارد مواجه شود.بخش ایرانی تالاب هورالعظیم که مساحتی شامل 64 هزار و 100 هکتار بوده است هم اکنون 29 هزار هکتار باقی مانده یعنی معادل  54 درصد مساحت این تالاب از بین رفته است.مساحت این تالاب در کل بخش ایران و عراق در مجموع 307 هزار هکتار بوده که این مساحت در کل به 102 هزار هکتار کاهش یافته، یعنی 67 درصد آن از بین رفته است.علتهای فراوانی برای نابودی تالاب از سوی کارشناسان ذکر شده اما مهمترین آنها بروز خشکسالی ها، محدود شدن منابع آب بالا دست و استفاده از آب برای مصارف کشاورزی هستند.در کنار تمام خطراتی که برای ادامه حیات این هور باشکوه عنوان شد، فعالیتهای نفتی و کشف میدان عظیم نفتی آزادگان که بزرگترین میدان کشف شده 30 سال اخیر ایران است نیز باعث شده بخش عمده ای از تالاب در اختیار وزارت نفت برای حفاری و تولید نفت قرار بگیرد.بر اساس مصوبه اخیر وزیران عضو کمیسیون اقتصاد که به وزارتخانه های نفت و جهادکشاورزی ابلاغ و رونوشت آن برای سازمان حفاظت محیط  زیست ارسال شده است، بیش از هفت هزار هکتار از اراضی ملی واقع در دشت آزادگان برای عملیات حفاری با رعایت قوانین زیست  محیطی به مدت پنج سال در اختیار وزارت نفت قرار می  گیرد که پس از قطعیت استخراج نفت، بهره برداری از محل هر یک از چا ه  های استخراج نفت با شعاع 250 متر از نقطه استخراج به مدت 30 سال به وزارت نفت واگذار می شود. با این وجود نماینده مردم دشت آزادگان و هویزه از احیای این هور نا امید نیست و تاکید کرد: یکی از اهداف و رویاهای من در مدت چهار سال نمایندگی مردم منطقه، احیای هور العظیم این گنج ناشناخته طبیعت است. هور العظیم مظهر شادی و سمبل سرزندگی مردم بوده است که اکنون به دلایل مختلف در حال نابودی است، به عبارتی نابودی هور نابودی خاطرات شیرین و نوستالژیک مردان و زنان قدیمی و بخش اعظمی از تاریخ باشکوه و توام با تلاش و سرزندگی این دیار است و این می تواند بالاترین دلیل برای جدیت در احیای مجدد هورالعظیم باشد.هور قبل از جنگ یک زندگی شیرین برای مردم به وجود آورده بود و 12 هزار فرصت شغلی برای مردم ساکن در بخش ایرانی آن به ایجاد کرده بود و مردم با مشاغلی همچون صید ماهی، گاومیش داری، نی بری، صید طیور و حصیربافی چرخهای کوچک اقتصاد منطقه و خانواده گرم خود را به گردش در می آوردند اما اکنون.....نماینده مردم دشت آزادگان تاکید کرد: اکنون جوانان منطقه بی بهره از این همه نعمتهای خدادادی هور به نگهبانی و مشاغل پیش پا افتاده در کمپهای میدان نفتی آزادگان دلخوش کرده اند که البته آن هم به صورت عادلانه ای بین آنها توزیع نشده است.سواری افزود: اکثر مساحت تالاب به دلیل اینکه منطقه جنگی اعلام شده برای بسیاری از مردم غیرقابل دسترس است به گونه ای که شهر رفیع که قبل از جنگ دارای یک جمعیت 15 هزار نفری بود به دلیل همین محدودیتهای نظامی اکنون تنها دارای سه هزار نفر است.تلاشهای خوبی برای احیای تالاب صورت گرفته که از جمله می توان به احداث یک دایک مرزی در نقطه صفر مرزی ایران و عراق با اعتباری بالغ بر 530 میلیار ریال به طول 130 کیلومتر اشاره کرد.