گوزن زرد ایرانی

مشخصات گوزن زرد ایرانی

گوزنها پستاندارانی از راسته زوج سمان هستند که مشخصه اصلی این گونه وجود یک جفت شاخ بلند و توپر با شاخکهای منشعب در جنس نر است.

اعضای این خانواده گیاهخوار، نشخوار کننده، اغلب شبگرد و دارای حس شنوایی و بویایی بسیار قوی هستند. گوزنها زندگی اجتماعی داشته و در اغلب گونه ها نرها در فصل جفتگیری

مشخصات گوزن زرد ایرانی

گوزنها پستاندارانی از راسته زوج سمان هستند که مشخصه اصلی این گونه وجود یک جفت شاخ بلند و توپر با شاخکهای منشعب در جنس نر است.

اعضای این خانواده گیاهخوار، نشخوار کننده، اغلب شبگرد و دارای حس شنوایی و بویایی بسیار قوی هستند. گوزنها زندگی اجتماعی داشته و در اغلب گونه ها نرها در فصل جفتگیری حرمسرایی متشکل از چند ماده تشکیل می دهند.

گوزن زرد ایرانی جثه ای درشت تر از گونه اروپایی خود دارد.

رشد شاخه در نرها از یک سالگی شروع و در فصل زمستان شاخها افتاده و بلافاصله شاخه های جدید شروع به رشد می کنند و در تابستان رشد شاخ تکمیل می شود. در فصل تابستان موها کوتاه و رنگ پشت و پهلو و زیر بدن زرد متمایل به قرمز، کفلها و دم سفید است و در قسمت پشت و پهلوها خالهای سفید مشخص وجود دارد.

زیستگاه و پراکنش گوزن زرد ایرانی

جنگلهای متراکم منطقه خوزستان و زاگرس زیستگاه اصلی این گونه است.

در ایران این گوزن در مناطق جنگلی زاگرس و جنگلهای گرمسیری خوزستان زندگی می کرد اما در حال حاضر پراکندگی طبیعی آن محدود و به مناطق حفاظت شده "دز" و "کرخه" در استان خوزستان است.

ارزش اقتصادی گوزن زرد ایرانی

علاوه بر ارزشهای علمی و اکولوژیک و زیبا شناسی گوزن زرد ایرانی، از شاخ گوزن در صنایع دستی و نیز برای سنجش میزان "رادیو اکتیویته" موجود در یک منطقه استفاده می شود.

پرورش گوزن به منظور استفاده از شاخ و پوست در بسیاری از کشورها متداول است.

ضرورت اجرای طرح تکثیر و احیاء گوزن زرد ایرانی در مناطق حفاظت شده "مانشت" و "قلارنگ" استان ایلام

سرپرست محیط زیست استان ایلام در این ارتباط به خبرنگار مهر گفت : بررسیها نشان می دهد که جمعیت بسیاری از گونه های مختلف در استان ایلام به خصوص پستانداران بزرگ به دلایل متعددی از جمله تخریب زیستگاهها، شکار و صید بی رویه و ...کاهش چشمگیری داشته است.

غلامحسین کاظمی اظهار داشت : بنابراین جهت حفظ ذخایر و احیاء مجدد جمعیت گونه ها در استان ایلام، ایجاد فضاهای تکثیر و نگهداری پستانداران بزرگ از جمله گوزن زرد ایرانی، کل و بز، قوچ و میش و آهو ضروری به نظر می رسد.

این مسئول با اشاره به آنچه به عنوان شاخص انتخاب زیستگاه گوزن زرد ایرانی در استان ایلام بررسی شد، بیان داشت : آب و هوای متناسب با شرایط زیستی گونه، پوشش جنگلی مناسب و متراکم همراه گونه بلوط، بنه و زالزالک و ....، پوشش مرتعی مناسب و وجود گونه های خوش خوراک، نداشتن معارضات که در ایجاد استرس بر گونه موثر است، امکان اجرای برنامه حفاظتی و مدیریتی و امکان افزایش سطح زیستگاه در آینده از بهترین دلایل انتخاب این استان به عنوان زیستگاه گوزن زرد ایرانی است.

کاظمی همچنین با اشاره به مشخصات فنی مناطق حفاظت شده برای تکثیر و احیاء گوزن زرد ایرانی در استان ایلام عنوان کرد: مساحت کل زیستگاه 150 هکتار با حداکثر ظرفیت 50 رأس گوزن زرد ایرانی همراه با تعدادی کل و بز و قوچ و میش در نظر گرفته شده است. همچنین به منظور حصارکشی زیستگاه دو مرحله اجرایی پیش بینی شده است که در فاز اول با وسعت 10 هکتار شش راس گوزن ایرانی در آن رهاسازی شده است که منجر به متولد شدن دو گوساله شد و در فاز دوم طرح "تنگ دالاب" به مساحت 150 هکتار برای رهاسازی 50 رأس گوزن زرد ایرانی برای سالهای آینده پیش بینی شده است.

این مسئول یادآور شد : به منظور اجرای پروژه به ترتیب 500 و 2500 میلیون ریال برای اجرای فاز اول و فاز دوم هزینه شده است که فاز اول اجرا شده و فاز دوم در صورت تامین اعتبار تا پایان سال جاری اجرا خواهد شد.

بنابر اطلاعات ارائه شده از سوی مسئولان به نظر می رسد دشتهای بکر و وسیع دامنه زاگرس که بیشتر در استان ایلام پراکنده اند این استان همچنان می تواند به یکی از زیستگاههای گوزن ایرانی به شمار رود و همچنان این گونه ارزشمند در این بخش از کشورمان به زاد و ولد بپردازد.