بررسی کاربردهای لجن فاضلاب

مهمترین لجنهای تولیدی در روش های مختلف تصفیه  فاضلاب عبارتند از:

1-                       لجن ته نشین شده در حوض اولیه :

2-                       لجن هوموس تانک

3-                         لجن فعال شده

4-                       لجن تصفیه شده شیمیایی فاضلاب

مهمترین لجنهای تولیدی در روش های مختلف تصفیه  فاضلاب عبارتند از:

1-                       لجن ته نشین شده در حوض اولیه :

2-                       لجن هوموس تانک

3-                         لجن فعال شده

4-                       لجن تصفیه شده شیمیایی فاضلاب

5-                       لجن حذف شده

روشهای دفع لجن عبارتند از:

1)                دفع لجن در زمین

2)                توزیع لجن در لوله

3)                تخلیه لجن در دریا

4)                سوزاندن لجن

5)                تخلیه و دفع لجن در لاگون

6)                خشک کردن لجن با گرما

دفن لجن نیاز به رعایت ضوابط خاصی است که معمولاً به دلیل رعایت نکردن این ضوابط محیط زیست آلوده می شود آلودگی می تواند از طریق آّب و خاک به محصولات کشاورزی و انسان راه یابد. بهترین راه مهار این مشکلات استفاده بهینه از این ماده زائد است زیرا این ماده در صورت عمل آوری صحیح می تواند به یک ماده مفید تبدیل شود

استفاده سودمندانه	کاربرد در زمین	شامل کاربرد لجن درزمینهای کشاورزی،جنگلها پارکها و گورستانها
	کمپوست نمودن
	پوشش محل های دفن بهداشتی و جامدسازی شیمیایی
	استفاده های غیرمتعارف	مانند تولید سیمان،سوخت وآجرو جاده سازی
استفاده غیرسودمندانه	دفن
	سوزاندن

در زیر به چند مورد از کاربرد ها و استفاده های که از لجن میتوانن نمود اشاره می کنیم:

1.        کاربرد لجن در زمین :

این کاربردها عبارتند از:

‌أ)     زمین های کشاورزی تولید کننده میوه و غذا

‌ب)     زمین های کشاورزی تولید کننده محصولات فیبری

‌ج)    زمین های غیر کشاورزی مثل جنگل ها

‌د)    زمین های آسیب دیده مثل کنار اتوبان ها، احیاء معادن، تولید آجر

‌ه)    چاله های شنی

‌و)    مکان های عمومی مثل پارک ها و زمین های گلف

‌ز)    چمن های خانگی و باغچه ها

شرایط  مورد نیاز لجن برای کاربرد در زمین:

لجنی که برای کاربرد در زمین برگزیده می شود باید دارای شرایط خاصی باشد، این شرایط شامل موارد زیر می باشند:

الف ) اطمینان از اینکه کاربرد لجن در زمین سبب آلودگی خاک،آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی نمی شود.

ب) شرایط عمومی

لجن می بایست دارای شرایط عمومی زیر باشد:

1.           لجن حاوی فلزات سنگین نباشد.

2.           میزان کاربرد نیتروژن در زمین نباید بیش از نیاز گیاهان برای رشد در سال بعد باشد . همچنین میزان کاربرد فسفر و پتاسیم نباید بیش از میزان کاربرد قابل قبول آنها در کشاورزی، برای محیط و محصولات باشد.

3.           لجن نمی تواند آن نسبت جذب سدیم(SAR ) را که زندگی گیاهان را تهدید می کند داشته باشند .

4.           اگر در لجن پاتوژنها مشاهده شوند، حتما باید لجن تصفیه شود تا میزان آنها کاهش یافته ، به حد استاندارد برسد.

5.           لجن نمی تواند دارای ترکیباتی که ارتباط مستقیم با موارد زیر دارند باشد:

       أ‌-     محصولات نفتی

       ب‌-     حلال های آلی

       ت‌-     بی فنیل های پلی کلرینه(PCB )

       ث‌-     سموم

       ج‌-     مواد دارویی

لجنی که آبگیری شده باشد و بوی آن بر طرف شده باشد

اثرات پتانسیلی بر آبهای زیرزمینی:

 در رابطه با کاربری لجن در بخش کشاورزی نگرانی هایی در رابطه با آلودگی آب زیرزمینی وجود دارد که عبارتند ازمواد مغذی مازاد(نیتروژن و فسفر)، فلزات سنگین، ترکیبات آلی و پاتوژنها.

نمونه ای از کاربرد لجن در کشاورزی:

- اثرات کاربرد لجن فاضلاب و عملیات آبشویی بر خصوصیات خاک و کیفیت و عملکرد گیاه جو

- استفاده از لجن فاضلاب بر غلظت جیوه در خاک و گیاه ذرت(فعالیت پژوهشی)

2. استفاده از لجن های نفتی در فرایند تولید سیمان

پیش از این لجن های نفتی را می سوزاندند و فلزات سنگین آن چون قابل سوختن نبود باقی می ماند و این خود آلودگی دیگری ایجاد می کرد اما اکنون روش استفاده از لجن های نفتی در فرایند تولید سیمان، بهترین راه حل برای استفاده ازلجن های حاوی فلزات سنگین (نیکل،سرب،روی وکروم) وترکیبات نفتی است که با تثبیت فلزات سنگین در ساختار بتن، منجر به جلوگیری ازهر گونه پیامد زیست محیطی می شود، از محتوای حرارتی موجود در لجن های نفتی نیز به عنوان تامین بخشی از سوخت کوره های مورد نیاز سیمان استفاده می شود. مزیت دیگرصرفه جویی هفت درصدی در مصرف انرژی جهت تولید سیمان است. بهبود خواص مکانیکی بتن تولیدی کاهش وزن سیمان،افزایش 25 درصدی خواص بتن بدست آمده از این سیمان ،وافزایش 30 تا 35 درصدی کیفیت سیمان از دیگر مزیت های این کاربرد است.                        

4. استفاده از لجن تصفیه پساب شهری برای شیرین سازی گاز طبیعی در شرایط بی هوازی

5. تولید آجر عایق و نسوز از لجن تصفیه فاضلاب آلومینیوم( فعالیت پژوهشی)

هدف یافتن کاربردهایی برای استفاده از کیک لجن واحدهای آنودایزینگ آلومینیوم است به طوری که باعث جلوگیری از رها سازی آن در محیط و کاهش آلوده سازی منابع آب و خاک و در نتیجه حفاظت محیط زیست شود همچنین فروش محصولات بازیابی شده، صرفه های اقتصادی مناسبی را نصیب این کارخانه می کند.آجرهای با ترکیب 40، 50 و 60 درصد لجن از نظر پارامترهای استاندارد آجر معمولی مصارف داخلی هیچ محدودیتی نداشته و به این منظور قابل استفاده هستند همچنین این آجرها ازنظر نشت فلزات سنگین در حد استاندارد بوده و مشکلی در این زمینه ندارند.

6. تهیه خوراک دام از لجن کشتارگاه صنعتی مشهد و لجن روغن نباتی ( فعالیت پژوهشی)

می توان از لجن به عنوان یک بخش تشکیل دهنده خوراک دام استفاده کرد  و این لجن به یک ماده مفید و مغذی جهت تغذیه دام تبدیل گردد.این خوراک دام از نظر غذایی مناسب و از نظر وجود فلزات سنگین و وجود استرانسیم مطابق با نیاز و سطح تحمل دام می باشد و از نظر میکروبیولوژی فاقد هرگونه آلودگی است.

7.خاکستر لجن فاضلاب در جاده سازی

خاکستر لجن فاضلاب می تواند به عنوان جایگزین پرکننده مواد معدنی یا قسمتی از توده مناسب که در سنگفرش آسفالت و ترکیب داغو پر کردن شکاف ها در ساخت بزرگراها استفاده می شود، بکار رود. اضافه کردن خاکستر لجن می تواند باعث افزایش پایداری، مقاومت و کاهش تراکم ترکیب شود. خاکستر لجن یک ماده غیر پلاستیکی است و نیازهای انعطاف پذیری پرکننده مواد معدنی را برآورده می کند.افزایش در غلظت خاکستر لجن می تواند باعث افزایش خلل و فرج هوا شده، و همچنین باعث افزایش تقاضا در مورد سیمان آسفالت شود